Bệnh TPD (Translucent Post-larvae Disease) là một bệnh mới xuất hiện trên tôm thẻ chân trắng, được phát hiện lần đầu tiên ở các trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng ở Trung Quốc vào khoảng từ tháng 3/2020. Bệnh này gây chết cao ở giai đoạn tôm giống, đặc biệt là từ PL4 - PL7 (90 - 100% chỉ sau 1 ngày phát hiện dấu hiệu bất thường).
Bệnh TPD đã xuất hiện ở Việt Nam từ năm 2021 và đang gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho ngành nuôi tôm. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong năm 2022, bệnh TPD đã làm thiệt hại hơn 10.000 ha tôm nuôi, với tổng giá trị ước tính lên đến 5.000 tỷ đồng.
Bệnh TPD là một bệnh nguy hiểm, gây chết cao ở tôm thẻ chân trắng. Để giảm thiểu thiệt hại do bệnh gây ra, việc phòng bệnh là vô cùng quan trọng.
Nguyên nhân gây bệnh TPD
Nguyên nhân gây bệnh TPD được xác định là chủng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Vi khuẩn này có khả năng gây bệnh cho nhiều loài thủy sản khác nhau, bao gồm tôm, cá, cua, sò, ốc,...
Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus có thể tồn tại ở nhiều môi trường khác nhau, bao gồm nước biển, nước ngọt, đất, thức ăn,... Tuy nhiên, vi khuẩn này phát triển mạnh nhất ở môi trường nước biển có nhiệt độ từ 25 - 30 độ C và độ mặn từ 15 - 35‰.
Triệu chứng thường gặp
Tôm bị bệnh TPD có các triệu chứng lâm sàng điển hình như:
- Gan tụy và ruột trắng trong suốt,
- Cơ thể mờ nhạt và teo nhỏ,
- Tôm bơi lội không bình thường,
- Tôm chết.
Các triệu chứng của bệnh TPD thường xuất hiện sau 2 - 3 ngày kể từ khi tôm nhiễm bệnh. Tôm bị bệnh thường chết rất nhanh, chỉ trong vòng 1 - 2 ngày.
Dấu hiệu nhận biết bên ngoài
- Đầu tiên tôm bắt đầu bỏ ăn, bơi lờ đờ, phản xạ kém, mang tôm màu vàng nhạt và mô tụy gan đổi màu từ nâu đậm sang nâu nhạt.
- Sau 12 – 24h ruột tôm trống, gan trắng, trống bào tử, mang sưng và lỏng lẻo, gan tụy hoại tử, nhợt nhạt và trắng gan. Cơ thể tôm trở nên trắng và trong suốt, teo cơ.
- Sau 24-36h tất cả gan trắng, ruột và bao tử tôm trống, tôm lột đồng loạt và không tự làm cứng vỏ được, đốm đen vi khuẩn xuất hiện khắp mình còn tôm (giống như tôm lột)
Cách phòng ngừa
Để phòng ngừa bệnh TPD, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp sau:
- Chọn con giống khỏe mạnh: Tôm giống khỏe mạnh có khả năng chống chịu bệnh tật tốt hơn tôm giống yếu. Do đó, khi mua tôm giống, cần lựa chọn những cơ sở uy tín, có nguồn gốc tôm giống rõ ràng.
- Quản lý tốt môi trường nuôi: Môi trường nuôi sạch sẽ, an toàn sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Cần thường xuyên thay nước, kiểm tra chất lượng nước, xử lý nước thải,...
- Sử dụng kháng sinh phù hợp: Trong trường hợp tôm bị bệnh, cần sử dụng kháng sinh phù hợp để điều trị. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng kháng sinh đúng liều lượng và thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.
- Sử dụng chế phẩm sinh học: Chế phẩm sinh học có tác dụng tăng cường sức đề kháng cho tôm, giúp tôm chống chịu bệnh tật tốt hơn.
Bệnh TPD là một bệnh nguy hiểm, gây thiệt hại lớn cho ngành nuôi tôm. Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng ngừa đã được nêu ở trên.
Để bảo vệ ngành nuôi tôm, mỗi người dân, doanh nghiệp nuôi tôm cần nâng cao ý thức phòng bệnh, thực hiện các biện pháp phòng bệnh theo khuyến cáo của cơ quan chức năng.
